Blogue | Páxina 15 de 16 | Mario Regueira

11/05/2010 by marioregueira

De ollo

Teño que agradecer a mención feita dende Brétemas e O levantador de minas, ao escollerme para un destes premios virtuais. No que respecta a literatura e edición son dous dos que encabezarían a lista de blogues a non perder de vista. A miña lista, porén, trata de ser máis aberta. Como todas as listas é profundamente odiosa, fican outras cinco ou seis decenas de blogues que se poderían mencionar, e se en algo se caracteriza a blogoleira é na súa heteroxeneidade, na falta de reglas á hora de crear ou comunicar, polo que todo baremo nace eivado. A lista tamén serviu para botar un ollo ao xa longo pasado dos blogues galegos, apuntar as baixas, celebrar as altas e ter unha mínima nostalxia doutros tempos, onde a blogoleira era sobre todo un lugar de interacción social. En calquera caso, benvidos sexan estes tempos, xa dixen outras veces que isto está máis vivo que nunca e é lóxico que as cousas vivas evolúan ao seu propio ritmo. A lista hoxe, é esta. Onte sería outra e pasado mañá tamén, xa saben que hai candidatos de sobra na barra da dereita, e aínda algún máis que esquecín meter aí (son moi preguiceiro para esas cousas):

1. O outro lado do espello. Máis de tres anos de ateísmo militante, alicismo, ciencia, literatura e música. O meu prototipo de blogue favorito.

2. República da multitude. Alguén me dixo algunha vez que debaixo dos posts de Antón Dobao non debería poñer “comentarios”, senón “aplausos”. A maior parte das veces é unha grande verdade.

3. Tati Mancebo. Reflexións sempre interesantes e unha das poucas voces que soubo seguirlle o pulso ao libro electrónico sen caer na obviedade ou o catastrofismo.

4. Afogando no Sarela. O retorno á blogocousa dunha das figuras que a revolucionou no seu momento, desta volta prescindindo do ton corporativo e optando pola bitácora persoal.

5. Capítulo Cero. Capítulo Cero é desas bitácoras que rozan a profesionalidade blogueira, tan frecuentes noutras linguas e tan estraños na nosa. Para min sóbralle a parte de comida (máis da metade), á que só recurro cando vou comer fóra. En calquera caso son un grande seguidor das curiosidades e andanzas da outra parte.

6. Calidonia. Un dos vellos do blogomillo, ou como tamén se di, un clásico.

7. Microqontos. Aínda que xa rematase o certame deste ano, convén non perderlle ollo para enterarse do vindeiro. Unha iniciativa interesantísima de narrativa hipertextual, que demostra que se pode facer cultura sen un can e con moita ilusión.

8. C’mmons baby. Outra rara avis, un podcast galego baseado en licenzas libres.

9. Ataque Escampe. A maior parte dos grupos que abren blogues acaban por enchelos de datos de taboa de anuncios ou de raridades que só interesan aos fans. Ataque Escampe conseguiu facer, ademais de todo iso, un blogue con personalidade. Non sorprenderá a quen os coñeza.

10. O bló de L&M. Débolle esta mención pola cantidade de risos que ecoaron na miña casa seguindo as andanzas de Mati e Laura.

E xa digo que toda lista é odiosa e que recomendo que cada quen se mergulle na inmensa diversidade da blogoleira para atopar as súas referencias. Por certo, as regras do premio son as seguintes:

– Os elixidos teñen que incrustar a imaxe do selo e un enlace ao blog que os recomendou.
– Seleccionar e enlazar dez blogs máis que segundo o meu criterio paga a epna recomendar.

Pero desculpo o seu cumprimento a calquera dos premiados.

#Blogoleira #Cotidiano

05/05/2010 by marioregueira

Os exploradores volven á casa

Lembro que nas adicatorias do libro de Ronseltz figuraba, entre moitas outras brincadeiras, un “A Suso de Toro, Cabeza de Vaca“. Fose á mantenta ou non, o certo é que un dos papeis nos que este autor teimou sempre en caracterizarse foi o de explorador. Exploración literaria, pero tamén vital, é necesario un certo valor e ser un pouco arroutado para decidirse a facer da escrita profesional un medio de vida. Ás veces tamén se precisa dun estómago forte para aturar a servidumes que esta dependencia económica pode chegar a producir. Hai un par de semanas o explorador dixo basta, as súas razóns están sobradamente explicadas aquí, aínda que supoño que moitas outras se foron engadindo polo camiño e cada quen lle dará a súa propia interpretación. A situación de Suso non é importante só polo que atinxe a un dos autores cunha traxectoria máis sólida da nosa cultura, é tamén unha forma de tomar o pulso á nosa literatura e ver que vitorias e derrotas, que perspectiva de futuro ou falta del nos agarda para os vindeiros anos. Das explicacións de Suso chámanme a atención dous focos, o primeiro a decadencia da figura do autor nos nosos tempos, a segunda, as características conxunturais da literatura galega. Creo que son dous campos completamente distintos, e que o segundo e infinitamente máis determinante que o segundo.

Non creo que se poida falar de crise do autor nun momento histórico no que o número de autores aumentou exponencialmente. Alén diso, a minusvaloración relativa de determinadas figuras de autoridade debería ser vista como algo positivo, a capacidade crítica da sociedade é un obxectivo polo que se traballou durante moito tempo e agora existen outros vieiros para que sexa efectiva. Pensar que alguén debe ter autoridade alén da autoridade literaria polo simple feito de ser escritor era unha candidez que xerou e segue xerando moitos monstros mediáticos que hoxe sufrimos. É ben superala e devolver a autoridade ao xuízo persoal da cada quen. Para min hai moitos autores literarios que serán sempre unha referencia clarividente en moitos outros eidos, pola contra hai moitos aos que admiro como escritores que moitas veces desexaría que se centrasen unicamente niso. Non creo nese caos no que xa nada ten valor, creo que as estruturas de valorización son moito máis subxectivas e impugnábeis que antes, algo que me congratula porque implica que, se queremos, somos menos manipulábeis que antes.

Paralelamente a isto existe a perspectiva colonial. O escritor galego é un autor entre dúas terras de ninguén, entre dous fogos cruzados. Nin o Estado español asume a promoción das súas linguas periféricas, nin, no noso caso, a Comunidade Autónoma o fai. Nese sentido a figura do explorador está absolutamente abandonada e volve unha outra vez a ser unha cuestión de simple voluntarismo. E non se conseguiu pouco con ese voluntarismo, porén a sensación é que temos unha cultura enorme e frondosa que segue a ser inexpugnábel para boa parte da nosa sociedade. E con eses presupostos é moi complicado que poidamos ter peso tamén fóra. Un Paul Auster, un Ian McEwan ou unha Zadie Smith son perfectamente posíbeis no noso país, sobran candidat@s, o que faltan son medios. Para conseguir que alguén poida adicarse en exclusiva á titánica tarefa de escribir novelas e para conseguir apoio institucional que permita o investimento de publicalas e publicitalas fóra do noso contexto cultural. Falaba Calveiro da responsabilidade común da sociedade nestas cousas, pero iso non deixa de parecerme apostar de novo polo voluntarismo, que xa digo que é moi importante, pero que non deixa de ser un parche temporal que evidencia unha tremenda carencia de estruturas. A cultura galega non sobrevivirá (só) co bo facer, a conscienciación e as boas intencións da xente, sobrevivirá con medidas que garantan a súa igualdade de oportunidades nun contexto que non deixa de ser unha competición.

E non falo de subvencións no sentido da política que se estivo facendo até o de agora, falo, por exemplo, de apoio á promoción e a publicidade, ou de estruturas e institucións que permitan e fomenten o debate e o coñecemento das obras, mesmo alén das nosas fronteiras. Os autores que contan cun estado que respalda a súa lingua teñen todo iso, aínda que o teñan tan integrado na súa normalidade que dende fóra poida parecer que decide o mercado ou a excelencia literaria. Pero non é certo, a determinados niveis, na literatura, como na lingua, decide a política, e o maior logro da política é parecer integrada na naturalidade das cousas. A ninguén lle estraña que o cinema español teña presenza nas salas e apoio das institucións, curiosamente tamén non lle estraña a ninguén que practicamente non haxa cinema en galego e que o que hai moitas veces non poida verse nas salas. Os logros da política, esconder a desigualdade tras unha aprente normalidade.

A retirada profesional de Suso representa unha mala noticia, se cadra a punta do iceberg doutras malas noticias que non vemos. A das persoas que renucian xa de entrada a comezar a súa carreira literaria en galego, a dos libros que seguirán sendo xoias escondidas, a dos que pensan que a literatura galega é só Rosalia, a da xente que non atopa cultura popular ou referentes na súa lingua…Os exploradores volven á casa, e a casa, paradoxalmente, segue a ser unha inmensa cidade escondida na que ninguén sabe que vivimos.

#Activismo e resistencia #Creación #Galiza #Lectura #Literatura

25/04/2010 by marioregueira

Garzón e o paradoxo

Todo o meu corazón está coas vítimas e nese sentido é moito no que podo subscribir a postura das multitudes que sairon á rúa estes días na defensa da posibilidade de axuizar todo o que significou o franquismo para o Estado español. A miña discrepancia, porén, diríxese cara aos medios polos que ese xuízo debe facerse efectivo.

En primeiro lugar, porque un réxime non pode axuizar outro precedente mentres non faga unha ruptura política con el e mentres siga asentando parte da súa personalidade xurídica nas estruturas precedentes. O xuízo que ten que vir non corresponde a un poder xudicial atado en última instancia a unha lexislación herdada do franquismo, senón ao poder lexislativo. E isto debería vir ben por unha condena decidida e explícita que rompa a preeminencia dos golpistas e vaia máis aló do status quo que formula a última lei da memoria, ou ben pola apertura dun proceso constitucional que sirva para refundar a democracia do estado. Mentres tanto, calquera outra iniciativa do poder xudicial non poderá evitar o paradoxo de estar condenando un goberno mentres figuras legais (e políticas) lexitimadas por el seguen no poder e no xogo democrático.

En segundo lugar, porque o protagonista e defensor dos dereitos democráticos, con independencia da miña persoal antipatía, é obxecto de acusacións tan duras coma esta, e responsábel en última instancia do que foi o peche de Egunkaria, por citar un único caso e unha única consecuencia de todas as que ese proceso contivo. Resulta novamente paradoxal que unha figura acusada de menoscabar de tal xeito a calidade dunha democracia da Europa occidental poida estar sendo elevado á categoría de máximo defensor dos dereitos das vítimas do franquismo. Creo que é lixar a memoria republicana e dar por feito, unha vez máis e dun xeito ben similar a como ten feito a dereita, que tod@s @s nos@s mort@s estarían orgullosos de como se levou a cabo a transición política e de que este réxime político é, por tanto, un herdeiro lexítimo da República.

Os xuízos que teñen que vir teñen que vir doutra parte, non dun xuíz con afán de protagonismo que ten demostrado sobradamente a súa incapacidade para abstraerse das súas propias opinións políticas, senón do propio pobo, do propio axuizamento do que obtivemos asinando a monarquía constitucional e de se é posíbel reconducir de verdade a memoria republicana. E isto non está asinado un 25 de abril por casualidade.

#Activismo e resistencia

21/04/2010 by marioregueira

Alicia

Alice

Non son ningún experto na obra de Lewis Carroll, o meu achegamento a ela é puramente sentimental, dalgún xeito forma parte dese fondo simbólico e intelectual que comparto con certas persoas, dun xeito similar a moitas outras obras de creación. Porén ese feito marca, aínda que sexa accidentalmente, unha diferenza. A miña noción de Alicia vén directamente dos libros de Carroll, e non das múltiples interpretacións ou deturpacións que a cultura popular fixo sobre elas. Non digo que estas interpretacións estean mal, son inevitábeis cando unha obra é popular e o diálogo cos clásicos é lexítimo e mesmo moi beneficioso. Naturalmente ese diálogo pode ser, como todo, máis ou menos intelixente.

E nese sentido creo que o último filme de Tim Burton dista moito da intelixencia e da comprensión correcta do que os libros de Alicia significan. A adaptación cinematográfica non debería ter, en principio nada de malo, a min mesmo gorentoume moito pensar nas posibilidades das novas técnicas na reconstrución do país das marabillas, e mesmo o punto de partida, cunha Alicia adulta que regresa de novo ao lugar onde a súa razón se atopou tantas veces na encrucillada, pareceume que podería dar moito xogo. É unha mágoa que aí, na formulación inicial e na exhibición visual, rematen os méritos desta incursión de Tim Burton.

Para min o mérito dos libros de Alicia, a razón pola que se converteron en clásicos, é que formulan un traxecto irracional. Confesarei que ese traxecto sempre me pareceu que representaba o camiño da infancia cara á idade adulta, un traxecto que inclúe transformacións monstruosas no propio corpo, leis arbitrarias e absurdas, novas palabras ou novos matices nas vellas, e encontros desconcertantes en novos planos de relación. Tamén creo que é iso o que fai que Alicia sexa un personaxe para as crianzas, e é iso mesmo o que fixo que algúns dixesen que non eran libros para nenos. É difícil asumir que o mundo adulto poida semellar, para unha crianza, un conxunto absurdo e arbitrario de regras, pero para moit@s de nós, sen dúbida foi exactamente iso.

Este punto de partida revolucionou determinados conceptos literarios anquilosados, pero non tivo tanta fortuna nas súas adaptacións e absolutamente ningunha no filme de Tim Burton. É moi complicado converter esa historia nunha historia épica. Moi complicado formular unha loita de exércitos e unha conquista do poder con faccións políticas dentro da vella Wonderland. Moi complicado que o Sombrereiro Tolo poida ser un heroe, tanto como pretender que o sexa a Lebre de Marzo. A única heroína, Alicia, non o é no sentido clásico da óptica masculina. Non precisa armaduras nen espadas para selo, o seu constante pasmo e o valor para avanzar dentro del son a súa única arma e a súa única defensa ante o mundo. E se a iso sumamos que se reproduza a clásica confusión entre a Raíña Vermella e a cruel Raíña de Corazóns, a cousa dispárase ao bodrio absoluto, e o diálogo co clásico pasa a ser un balbuceo monologante. O meu admirado Burton apúntase outro tanto na lista dos fallos, e xa son moitos nos últimos anos. Se cadra debeu pensar que estaba adaptando Narnia, onde si hai un paralelismo épico/moral (cristián, para máis señas), ou debera probar sorte mercando os dereitos das sagas da Dragonlance. Porque isto, quitando o fume que deixa Cheshire no ar e que marabilla os ollos do espectador, dista moito de ser nada semellante ao vello Carroll.

#Cinema #Literatura

17/04/2010 by marioregueira

GZ KMKZ

Había realmente moito tempo, xa mesmo na última fase do blogue no outro enderezo, que non falaba do tema da lingua, ese que se converteu nunha loita aberta no último ano e pico e que tantas paixóns e enigmas irresolúbeis acumulou dende entón. Non foi por desleixo, a miña perspectiva é que todo problema lingüístico é un problema sociolingüístico e que como tal atopará unha solución fundamentalmente política na que hai que seguir traballando. Por unha banda da política cotiá que representa a coherencia e a fidelidade social á lingua, por outra a da política partidista que é a que bota os gobernos abaixo e que como moito demorará algo menos de tres anos en poñer as cousas no seu lugar. E hoxe por hoxe preocúpame moito máis a primeira que a segunda, e non só pola sangría que representa o 26.945, e que posta en perspectiva e por faixas de idade é aínda peor do que parece. Preocúpame tamén a eterna falta de definición que seguimos aplicando neste tema.

Falando cun amigo o outro día acabamos concluíndo que a loita da lingua pola súa supervivencia sempre foi unha pugna por superar o seu espazo simbólico e materializarse nunha realidade concreta. Dende os tempos do Rexurdimento, no que a lingua era a lingua da poesía para un grupo de intelectuais incapaces de empregala en calquera outro contexto, até a lexislación lingüística do fraguismo, que non molestou a ninguén até que foi reformulada polo bipartito coa radical innovación de facela, por vez primeira, esixíbel. Asusta que neste momento, no peor ataque dende o franquismo, e no que deberamos demostrar a maior firmeza, aparezan os sociolingüistas arrepentidos e as reformulacións sobre o fondo da cuestión. Asusta que un novo intento de materialización nos devolva ás esixencias de antano nas que debemos contentarnos cun uso simbólico ou cun valor metafísico. Levamos séculos tratando de conseguir un respaldo legal obxectivo para unha lingua da que a súa simple supervivencia merecería un monumento á constancia do pobo, e sinceramente, non creo que sexa este momento de retroceso nos nosos dereitos o máis axeitado para desincharnos e recuperar os nosos peores tópicos.

A nosa lingua serve para tantas cousas como calquera outra, non a vamos relegar aos ámbitos familiar e laboral porque apostamos pola súa hexemonía social, e hoxe por hoxe é a única “lingua propia” deste país, tanto dende unha perspectiva histórica como dende unha perspectiva estritamente legal. Non permitiremos que isto mude e non daremos un paso atrás, ao contrario, son moitos os pasos adiante e o terreo que nos queda por percorrer. Claro que vai haber xente descontenta, grupos inflados polos medios de comunicación, presións sociais, xente de fóra e cipaios entre os nosos muros. Iso é facer política, non se pode contentar a todo o mundo sen descontentalos a todos e non hai solución completa e perfectamente equitativa. Vai haber oposición, e andado o camiño político deste país non vai ser a peor á que nos teremos que enfrontar.

O problema señores, non vai ser o número de linguas que a nosa sociedade vai falar. Os tempos marcan que será máis de unha, e iso é unha riqueza á que non pensamos renunciar. O problema é cal delas vai ser a socialmente predominante e aí, calquera aposta por outra que non sexa a nosa segue sendo un suicidio colectivo. Un suicidio lingüístico e cultural. Claro que Catalunya ten outra relación coa lingua. O catalán, tendo menos falantes porcentuais que o galego, ten un respaldo legal co que nós nunca nos atrevemos a soñar. Ou si, atrevémonos e corremos de novo cara a atrás cando catro voces tusiron a súa desaprobación. Cando teñamos esa lexislación e o futuro asegurado veremos se serven tamén as súas outras solucións. E sinto ser tan positivista ás veces, pero mentres non teñamos esa lexislación, mentres teñamos que aguantar este atentado diario contra a nosa lingua e mentres se siga vulnerando a escasa normativa internacional que garante o noso dereito á existencia, hai cousas que sinxelamente non se negocian.

Haberá quen diga que levamos a lingua ás barricadas. Ben, haberá que repetir que non fomos nós os que a puxemos alí. E en calquera caso sempre preferín os milicianos que caían defendendo o seu posto que os rapazotes que estoupaban os seus avións contra o inimigo sen conseguir detelo. E iso tamén é unha cuestión ideolóxica.

#Activismo e resistencia #Galiza #Lingua

09/04/2010 by marioregueira

O delicioso balbordo

Nos meus anos escolares, é dicir, hai moito tempo, tiven que facer varios traballos sobre a obra de Rosalía. Nalgún momento, na miña casa recitei en voz alta os versos “«¡Ánimo, compañeiros!/Toda a terra é dos homes” para comprobar sorprendido como un dos meus proxenitores remataba de recitar de cor a estrofa enteira, con moi leves variacións. Esa persoa non sabía, ou non podería asegurar que poema era de Rosalía, escoitárallo recitar á súa avoa (a miña bisavoa) que, cando moza, fora emigrante en Cuba. O momento, do que non podo negar o sorprendente e emotivo, é doadamente explicábel pola grande popularidade que os libros de Rosalía tiveron no seu momento e nos moitos anos que seguiron, alén da súa relación con formas de poesía popular coa que, a forza de mesturarse, acabaron moitas veces confundidos.

Pero tamén pesou, e moito, o feito de que Rosalía fose unha das poucas autoras que escribían naquel momento para un pobo orfo, ou case orfo, de literatura. Sen ningún afán de restar méritos literarios, analizando só a situación dende unha perspectiva estrictamente mercantil, os seus libros chegaron a eses niveis de popularidade porque non tiñan apenas competencia e atoparon un mercado que efectuaba unha grande demanda deles. Segundo esa mesma regra de tres, os escritores do Rexurdimento deberían ver con escepticismo e unha certa precaución económica o xurdimento de máis autores que escribisen na súa lingua, a fin de contas viñan a restarlles popularidade, por non falar de que eses novos autores nunca poderían aspirar a vender tantos libros coma eles, e moi poucos chegarían a esa honra inmortal de permanecer na memoria do pobo. Baixo esa óptica, os grandes momentos de efervescencia literaria do noso país, que ninguén dubidaría en localizar nos últimos trinta anos, son un enorme paso cara a atrás. Nin unha soa desas obras pode aspirar ao nivel de vendas e á popularidade que tiveron as obras de Rosalía, ningún dos meus netos nin das miñas netas recitarán endexamais un verso de Avilés de Taramancos ou algunhas das moitas emblemáticas citas que hai en Cara a Times Square de Gonsar. Toda esa literatura foron anos absolutamente perdidos, é coma se non existise.

Esta loucura non é máis que unha esaxerada redución ao absurdo dalgún dos argumentos que puiden escoitar sobre o papel da literatura en relación aos blogues, especialmente tratando de manter a base de que fóra dun par de pioneiros, nunca máis volveu existir nada interesante e nunca se conseguiron as mesmas taxas de audiencia. E ser pioneiro é algo moi importante, ninguén o dubida, e non pretendo restarlles un ápice do seu mérito, pero tamén ten un lado excesivamente doado. A soidade pode ser atenazadora e poden faltar exemplos polos que guiarse, pero tamén é verdade que onde mellor se espalla a propia voz é nun ambiente de silencio.

Non vou enumerar a cantidade de exemplos que desmiten unha afirmación tan rotunda, moitos deles xa están aí na barra da dereita, e outros estarán xurdindo mentres escribo estas liñas. Chégame con aludir a ese delicioso balbordo no que se convertiu o blogomillo, tamén para a literatura e no que poden atoparse proxectos interesantes que nos garanten que a nosa literatura e a nosa lingua están máis vivas que nunca. Por sorte non levamos todos un lustro lendo o mesmo par de blogues, por sorte, podemos aprender moitos máis poemas que os de Rosalía. Por suposto que non tod@s podemos ler todo, pero creo que nin no choio da literatura nin no da rede se tratou nunca diso.

#Blogoleira #Galiza #Literatura

01/04/2010 by marioregueira

As mulleres, por fin liberadas

Unha das primeiras medidas do novo poder revolucionario foi a de liberar ás 25.000 mulleres chamadas “reprodutoras” do sinistro centro de natalidade San Salvador. É evidente que na nova sociedade en construción a muller atopará o lugar preponderante ao que ten dereito e que lle foi negado polo fascismo falocrático durante os longos anos nos que a mantivo baixo o seu xugo. Xa podemos anunciar que tres mulleres, polo menos, ocuparán un posto permanente no colexio do poder creado en torno a Alcide NIKOPOL. Este colexio do poder, reforzado por un pequeno grupo de intelectuais que, milagrosamente, escaparon con vida das prisións políticas fascistas, terán por misión definir de maneira xenerosa as novas liñas da nova marcha cara a adiante da sociedade parisiense. (Acción Revolucionaria, 23 de marzo de 2023).

Para acompañar estas vacacións relixiosas, un anaco de A feira dos inmortais de Enki Bilal, un relato futurista sobre a relación do ser humano cos deuses, a inmortalidade… e a forma de derrocar o poder nunha Europa neocatólica e neofascista.

#Activismo e resistencia #Banda Deseñada #Cotidiano #Epigramas #Feminismo

26/03/2010 by marioregueira

Os meus vinte céntimos

Hai un par de días que quería responder a esta pregunta, que apunta á polémica sobre o préstamo de pago nas bibliotecas públicas: “Achegar a literatura a todos ten que ser gratuíto?”. Existe unha resposta curta e unha longa, por variar, comezaremos pola longa.

E comezar pola resposta longa implica en primeiro lugar desmontar a pregunta e sinalar a grande demagoxia coa que está formulada. É certo que vinte céntimos por libro é un prezo sumamente accesíbel por “seis ou sete horas de lectura”. Que hoxe en día hai poucas cousas que custen tan pouco e iso que nen sequera se menciona a vontade do goberno de asumir ese pago directamente para que non chegue aos cidadáns dunha forma demasiado evidente. Vinte céntimos, nos días que corren, son unha minucia desprezábel, non os custa un café e non se lle dan a un pobre, polo que supoñemos que non representan unha barreira económica á hora de acceder á “literatura”.

O problema, por tanto, non será nunca o prezo, senón a cesión nos nosos dereitos que representa abrir a mao a esa posibilidade. Seguramente vinte céntimos tamén sexan unha taxa aceptábel para moitas outras cousas, como o acceso a parques públicos, ou os baños de mar na praia. A cuestión é se como cidadáns e cidadás vamos consentir que se sigan mercantilizando bens comúns polos que, en teoría, xa estamos pagando cos nosos impostos. Os libros das bibliotecas xa son nosos, os edificios que os acollen foron construídos cos nosos cartos e as persoas que as xestionan cobran todos os meses de todos nós. Ao mesmo tempo, a taxa intenta impoñer un principio de usufruto persoal que é igualmente falso. Eu non son o único que me beneficio dos libros que leo, a cultura non admite símiles tan concretos coa alimentación, senón que aproveita simultaneamente a toda unha comunidade. Esta mesma nota está baseada probabelmente en centos de libros que lin nalgún momento da miña vida, que conformaron o meu pensamento e polos que me resultaría imposíbel esixir aos lectores unha compensación económica.

Sempre fun partidario de que @s autores puidesen vivir do seu traballo como produtores culturais. O que me resulta moi complicado é aceptar a posibilidade de que o fagan imitando ás discográficas e a custe de perseguir aos usuarios dos seus propios produtos. Nesta ecuación existen moitas máis instancias ás que atacar, e non se atopan na parte de abaixo da pirámide, senón na de arriba. Son o único que ve que esta medida, máis que protexer aos autores o que fai é deixalos nas mans das xerarquías arbitrarias do mercantilismo? Estamos preparad@s para un mundo de lóxica blockbuster no que Stephanie Meyer reciba máis cartos das nosas institucións que Manuel Rivas e no que Dan Brown ningunee a Roberto Bolaño? E que faremos cando dentro de vinte anos, a industria esixa un canon maior polo “lucro cesante” que representa cada libro non vendido?

Non se trata dos meus vinte céntimos, ningún prezo é o suficientemente atractivo cando o que estás vendendo son os teu dereitos. E a resposta curta e si, achegar a literatura (na máxima extensión da palabra), a tod@s, debería ser completa e irrenunciabelmente gratuíto. Que haxa que estalo repetindo só confirma a deriva na que vivimos.

#Cultura libre #Lectura #Literatura

22/03/2010 by marioregueira

Editando 2.0

A mediados da pasada semana presentouse en Compostela 2.0 editora, outra vaca no millo editorial que parte dunha forma decidida, e xa dende o seu propio nome, como un proxecto pensado no comezo dun novo momento dentro da edición e da lectura tradicional. Teño falado xa algunha vez do precipitado que me parece esta consideración das novas etapas e da fin do libro gutemberiano. Que moitas das felices descubertas sobre a hipertextualidade e a lectura electrónica que parecen estarse dando este ano levan xa moito tempo entre nós, e mesmo xa teñen o seu propio historial de triunfos e fracasos. Ao mesmo tempo, o estoupido da edición dixital dos últimos meses tivo os seus propios aspectos cuestionábeis e parece enfocado dunha forma excesiva cara a un mercado de trebellos que moitas persoas xa cualificaron de pasaxeiro. A perspectiva que temos dos procesos é o de estar dentro deles, cousa que non nos asegura poder predicir cara a onde nos conducen, algo que, se cadra, non deberiamos perder de vista.

Porén, cabe dicir que polo que se puido ver o pasado xoves a aposta de 2.0 parece moito máis complexa e parte, polo menos nos seus primeiros obxectivos, dunha perspectiva menos superficial do formato dixital e das súas posibilidades. É certo que as versións dixitais dos seus libros aínda non viron a luz, e que poderían caer de novo en erros de vulto coma estes, porén hai un par de cousas que están na súa folla de ruta que supoñen achegas interesantes a este momento tecnolóxico e que permiten ilusionarse co futuro.

Se cadra a máis destacábel sexa a ollada específica que dirixen aos autores/as, unha cousa que non é habitual escoitar nas presentacións de proxectos editoriais. A editora comeza a súa andaina con dous pesos pesados como son Eduardo Mendoza e Douglas Adams, apuntando unha liña editorial que xulgo moi necesaria no contexto galego e á que tamén se teñen aproximado outros selos coma Urco. Porén, alén diso, destaca a súa oferta de servizos ás persoas interesadas en publicar, que sen pretender converterse nunha plataforma de autopublicación sen filtros, supón un ponto de inflexión nunhas relacións que acostuman ser moito máis xerárquicas e fechadas. A posibilidade destes de escoller licenza e formato dixital podería evitar tamén algún dos problemas que de entrada formulou o primeiro impulso cara ao libro electrónico comercial en galego. Ao mesmo tempo, non podo evitar relacionar esta nova perspectiva coa última anotación de Manuel Bragado, na que fala de como o mercado editorial pode enfrontarse de súpeto ao problema de ter máis autores que lectores.

Como dixen máis arriba, estar dentro dun proceso pode complicar os augurios sobre o lugar cara ao que nos leva. Os puntos de partida de 2.0 Editora son ben gorentosos, vexamos agora se as curvas da viaxe lles permiten levalos a bo porto. Cousa que lles desexamos.

#Edición #Edición dixital #Galiza #Lectura

18/03/2010 by marioregueira