13/10/2012 by marioregueira

E despois da hispanidade

O federalismo é un instrumento de unión e non serve ao separatismo, máis ben serve para combatelo. Esta máxima, evidente para a maior parte dos independentistas do Estado español, podería ser o primeiro tema dun hipotético curso sobre a cuestión territorial para cidadáns e políticos españolistas. A cantidade de persoas que a discutirían nun primeiro arrebato é directamente proporcional á magnitude do problema crecente que o Estado español terá nas próximas décadas ao respecto.

Nas mesmas filas que a negan abunda o argumento de que as nacións que reivindican o seu recoñecemento como tales son simples constructos románticos ou trasnoitados e egoístas proxectos políticos de catro radicais. Deixando de lado o feito de que toda nación vista de perto non é máis que unha construción ideolóxica, resulta curioso que non reparen en que a máis fabulosa de todas, a que só aparece nas lendas, é esa España unitaria sen tensións territoriais que fala a mesma lingua. O nacionalismo de Estado é perigoso porque non é autoconsciente, ou porque cre nas propias mentiras moito máis que os periféricos. Porque se presenta como natural e apolítico, sen reparar en que celebracións como as de onte requiren sempre de exércitos marchando e desembocan nunha profusión de símbolos que eles chaman preconstitucionais, aínda que algúns fosen tristemente legalizados pola Constitución. Porque a única vez que estiveron perto de realizar esa idea foi varrendo as persoas que pensaban distinto para as cunetas ou para fóra do país. E aínda así fracasaron.

Pero sobre todo o nacionalismo de estado caracterízase pola ignorancia e falta de imaxinación ao respecto dos vellos problemas. Nestes días, entre outras barbaridades, escoitei a proposta de que se concedese o referéndum a Cataluña a cambio de que, de perdelo, se lle cancelase para sempre o Estatuto de Autonomía. Supoño que medidas tan intelixentes teñen detrás os mesmos cerebros que tramaron o boicot contra os produtos cataláns ou os que pretenden “españolizar” o alumnado catalán (o cal é un recoñecemento implícito á súa “non españolidade” natural e confirma o cacao ideolóxico dos seus promotores).

Porén, se do circo da dereita saen números máis ou menos divertidos, o que non deixa de preocuparme é a reacción da esquerda españolista, normalmente calada en relación ao tema, non sendo cando hai unhas eleccións autonómicas próximas ou cando hai que saír en masa a asinar nefandos manifestos pola “lingua común”. Sobre a eventual secesión catalá, a esquerda española empregou basicamente dous argumentos. O primeiro foi: “non o estades reflexionando, hai cousas máis importantes”, o segundo foi “Iugoslavia”.

Por experiencia directa diría que poucas sociedades máis reflexivas que a catalá, artellada no activismo civil e moi implicada nos problemas comunitarios. Obviamente reflexionar sobre algo non implica acertar, pero non se pode dicir que a da sociedade catalá teña unha actitude irreflexiva ou que se deixe levar por unha paixón irracional. Por outra banda, xa quixera o nacionalismo de Estado ter unha bagaxe reflexiva e unha produción cultural sobre a idea de nación e territorio que fose tan só a metade da que tivo lugar na súa periferia, tanto por cantidade como por calidade.

Por outra parte o “argumento Iugoslavia” é, sáibao que o emprega ou non, unha ameaza velada. Pensar nunha guerra civil de disgregación territorial no Estado español hoxe en día implica pensar no único bando que ten medios materiais de iniciala. Por outra banda, o caso de Iugoslavia fai fallar o seu paralelismo nunha pequena cuestión: na República balcánica as nacións non só tiñan recoñecido o seu status, senón tamén un procedemento legal para a secesión. Sería moito máis honesto, e intelixente, pensar no “argumento Grenlandia” ou o “argumento Quebec”, só por citar dous casos de final diferente nos que unha cuestión dese tipo se resolveu dunha forma civilizada.

Como dicíamos no inicio, as solucións federais non son instrumentos válidos para acadar unha secesión, antes ao contrario: empréganse para colmar os desexos de autogoberno da cidadanía sen que esta vexa a necesidade de rachar formalmente coa estrutura política na que está inserida. Se cadra as persoas que non somos federalistas deberamos felicitarnos por tanto da cegueira histórica dos rivais. E fariámolo se non fose que, como xa se demostrou algunha vez, neste xogo un rival idiota e armado acaba facendo auténticos estragos.

#Activismo e resistencia#Cotidiano

Comments

Comments are closed.

; >

Este sitio web emprega cookies para que vostede teña a mellor experiencia de usuario. Se continúa navegando está dando o seu consentimento para a aceptación das mencionadas cookies e a aceptación da nosa política de cookies, pinche na ligazón para máis información.plugin cookies

ACEPTAR
Aviso de cookies