Non debera sorprendernos, despois de todo habitamos tempos escuros e difíciles, pero nos últimos meses estivemos asistindo á usurpación de determinados espazos públicos, que pasaron a maos privadas. Un deles foi o simbólico Bonaval, co seu panteón de galegos ilustres, fechado ao público pola caprichosa vontade das xerarquías eclesiásticas, e que formula un problema que moitos temiamos aínda que nunca pensamos que ninguén puidese atreverse a tanto. O segundo, aínda que non o último, é o caso do Poleiro de Celanova, un mosteiro que até hai pouco era empregado como centro educativo e que vai ser posto en maos privadas sen ningún tipo de miramentos. Curiosa política a que considera que un hotel é máis importante que a educación das crianzas, ou que entrega o orgullo dunha vila ás maos dos empresarios.
Lembro inevitábelmente nestas semanas que seguen á morte de Saramago o seu Memorial do Convento, e a idea suxacente de que as obras do pobo deben ficar nas súas maos, con independencia de quen as financiase no seu momento. Esas pedras, as de Bonaval e as de Celanova, postas a través do traballo forzado, escravo e/ou mal pagado de moitas persoas que nos antecederon nesta terra e que nos dan o herdo de poder reclamalas, e o dereito de devolverlles así a toda esa masa anónima o protagonismo que outros menos esforzados e capaces lles arrebataron durante séculos.
Mañá á tarde presentan en Celanova un libro no que medio cento de autores reivindicamos o uso público do mosteiro. Nunca sei en que medida poden contribuír este tipo de cousas para mudar unha situación inxusta. Polo menos agardo a que axude a deixar constancia da infamia, a escribir pequenos trazos desa historia que algún día, como a outra, teremos que recuperar. E se cadra, o acto de despois poida ser un paso máis decisivo cara a iso.
